Europa en de Nederlandse overheid willen het gebruik van fossiele grondstoffen terugdringen om het klimaat en milieu te beschermen. De ambitie is om in 2030 het percentage virgin plastics met 60% te verminderen. Een van de manieren om dit te bereiken is het vergroten van het aandeel gerecyclede en biobased plastics in producten.  

Als een van de eerste lidstaten heeft het Nederlandse Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in 2023 een Nationale Circulaire Plastics Norm (NCPN) gelanceerd. Met de invoering van deze norm in 2027 wil de overheid de Nederlandse industrie in een koploperspositie brengen. De norm stond  open voor consultatie tot 31 mei 2024. Verdere uitwerking van de norm volgt in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), die in 2025 verschijnt.  

Wat houdt de NCPN in?

De norm, ook wel bijmengnorm genoemd, verplicht het gebruik van een minimum aandeel Post-Consumer Recyclaat of biogebaseerde kunststoffen (bijvoorbeeld 25-30% in 2030) door Nederlandse kunststofverwerkers die jaarlijks meer dan een bepaald minimumvolume polymeren verwerken tot deelproducten of eindproducten. De hoogte van dit minimumvolume wordt bepaald in de AMvB  

De norm gaat gelden voor 50 procent van de ingekochte polymeren die bestemd zijn voor zowel binnenlands gebruik als de export. De polymeren die onder de norm vallen betreffen in eerste instantie de veelvoorkomende primaire fossiele thermoplasten (PE, PP, PET, PVC, PUR, PS en PA). Mogelijk worden de polymeertypen ABS, ASA, SAN, PMMA en PC daar nog aan toegevoegd, omdat de verwachting is dat in de nabije toekomst hier voldoende circulaire alternatieven voor beschikbaar komen. Natuurlijke polymeren en elastomeren vallen er niet onder. Uitzonderingen worden verder gemaakt voor polymeren waarvoor vóór 2030 geen circulair alternatief is. Ook kunnen er specifieke toepassingen, zoals medische producten, lijmen, coatings, verf, vezels, composieten en wasmiddelen met een AMvB worden uitgesloten.  

Register en handelssysteem

Om deze norm te implementeren en te handhaven, wordt gewerkt met een online register en een administratief handelssysteem. Kunststofverwerkers moeten hun ingekochte gerecyclede of biobased kunststoffen nauwgezet registreren. Verwerkers die de norm niet kunnen behalen, moeten circulaire plastic eenheden (CPEs) kopen van verwerkers die meer circulaire plastics verwerken dan de norm vraagt. Het ministerie zal een nationale autoriteit aanwijzen die gaat handhaven (waarschijnlijk ILT). Hiernaast zal de Nationale Emissie Autoriteit het meldregister opzetten en toezien op de uitvoering.  

Wat zijn de gevolgen voor kunststofverwerkers?

De norm geldt niet voor buitenlandse verwerkers die hun (deel)producten naar Nederland exporteren. Daardoor is de angst voor een ongelijk speelveld reëel. De gevolgen voor de ene kunststofverwerker zullen ingrijpender zijn dan voor de andere. Producenten van plantenbakjes, rioolbuizen of plastic zakken halen nu al meer dan de norm van 30%. Omdat recyclaat andere eigenschappen heeft dan virgin plastic zal het productieproces in sommige gevallen moeten worden aangepast. Voor deze transitie is subsidie beschikbaar uit het Klimaatfonds. Voor 2024 is 6,9 miljoen euro gereserveerd om bedrijven te ondersteunen bij de aanpassing van hun productieproces. 

 Benieuwd wat de norm voor u betekent? 

Voor het ministerie van IenW hebben we een studie uitgevoerd naar de gevolgen van deze NCPN voor kunststofverwerkers. Daarvoor hebben we zo’n 60 kunststofverwerkers ondervraagd. Hoewel de norm pas vanaf 2027 gaat gelden, is het wel raadzaam om de nodige voorbereidingen te treffen. We hebben de mogelijke voorbereidende stappen alvast op een rijtje gezet. Over de NCPN hebben we een serie blogs geschreven: 

• NCPN blog 8: het woord is aan u; hoofdpunten van de NCPN 
• NCPN blog 7: Subsidie voor testen met circulaire plastics 
• NCPN Blog 6: Bijmengnorm noopt tot aanpassingen productieproces 
• NCPN Blog 5: Wat weten we nog niet van de bijmengnorm 
• NCPN blog 4: Kabelsector als toonbeeld 
• NCPN blog 3: De NCPN in een notendop 
• NCPN blog 2: Wat is het verschil tussen PIR en PCR  
• NCPN blog 1: Wat kun je nu al doen ter voorbereiding   

Download de publicatie Gevolgen van de Nationale Circulaire Plastics Norm 

Heeft u hulp nodig bij het zetten van concrete, voorbereidende stappen?  Neem contact op met Ingeborg Gort.