In West-Afrikaanse landen als Ivoorkust en Ghana is de cacaosector een belangrijke bron van inkomsten. Nederland is als grootste cacao-importeur in de Europese Unie  een van de belangrijkste handelspartners van beide landen en wil de sector ondersteunen met het verbeteren van de productie en het verminderen van de negatieve invloed op het klimaat. In het kader van de Climate and Energy Response Facility heeft Partners for Innovation voor de Nederlandse Ambassade in Ivoorkust en RVO samen met locale partner LONO daarom een verkennende studie uitgevoerd naar de klimaatimpact van de cacaoketen.

Klimaatimpact van de keten

Binnen de cacaoketen hebben de restproducten van de cacaobonen verreweg de meeste invloed op het klimaat. Het goede nieuws is dat zowel lokale boeren als het milieu kunnen profiteren van een betere benutting van deze reststromen.

De cacaoketen bestaat grofweg uit vier stappen: de productie op de boerderij, het transport over zee, de verwerking in de fabriek tot cacaoboter en cacao, en de chocoladeproductie. Omdat bij de productie van de bonen weinig kunstmest wordt toegepast en gewoon regenwater gebruikt wordt om de planten van de aanzienlijke hoeveelheid benodigd water te voorzien, zijn de gevolgen voor de bodem en de watervoorraad gering. Daar staat tegenover dat het gebrek aan meststoffen de bodem wel uitput. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zorgt bovendien op veel plaatsen voor verontreiniging van grondwater. Het gebruik van organische bodemverbeteraars, toepassing van agroforestry om het water beter vast te houden en afwisseling van de teelt met andere gewassen zoals fruit, koffie en cashewnoten, kunnen de opbrengst verbeteren en het milieu beter beschermen.

Cacaopods meeste impact

De meeste impact hebben de reststromen. Bij het oogsten blijven de cacaopods (de lege peulen) achter in het veld en bij de fermentatie komt vervolgens ook nog cacaopulp vrij (het vruchtvlees rond de cacaobonen). Vooral de cacaopods zijn schadelijk. De pods stoten veel methaan uit als ze blijven liggen en als ze verbrand worden, is de schade nog groter. Daarbij valt de uitstoot van het transport per schip in het niet. Bovendien trekken de rottende pods insecten en ziekteverwekkers aan. Bij de verwerking (in Nederland) blijven cacaodoppen als restproduct achter, Zij worden vaak ingezet als bodembedekker en door enkele cacaoverwerkers ingezet voor energieopwekking.

Waardevolle reststromen

De pods zijn in wezen waardevolle reststroom. Ze kunnen gebruikt worden voor de productie van zeep, diervoer, meel, of als biobrandstof. Daarnaast kunnen de pods worden omgezet in biochar, waarbij ze ook nog eens carbon credits opleveren. De pulp die momenteel meestal in de bodem terechtkomt, kan worden toegepast als alternatieve grondstof voor voedselingrediënten en dranken zoals zoetstof, cacaodrank, alcoholische dranken en marmelade). En de doppen kunnen als alternatieve brandstof tijdens de cacaoproductie worden toegepast.

Meer informatie

Bent u geïnteresseerd in dit onderzoek en de manier waarop wij u kunnen ondersteunen bij het verduurzamen van de cacaoproductie, neem dan contact op met Peter Karsch. Kijk naar vergelijkbare onderzoeken die we voor Olam hebben uitgevoerd in Kameroen en voor het ministerie van Buitenlandse Zaken in Ivoorkust.