Sinds 2023 werk ik samen met collega’s van Partners for Innovation, Wageningen Environmental Research, DG CLIMA en experts uit heel Europa aan het EU-brede vrijwillige  kader voor het certificeren van koolstofverwijdering (carbon removal) en koolstoflandbouw (carbon farming). Wat houdt het verwijderen van koolstof eigenlijk in? 

Jasmijn Sybenga 

Om te beginnen: wat is eigenlijk het probleem? Lucht bestaat voornamelijk uit zuurstof, stikstof en koolstofdioxide. Er komt de laatste decennia echter te veel koolstof in de lucht in de vorm van koolstofdioxide (CO₂). Dit overschot is vooral het gevolg van menselijke activiteiten met als belangrijkste oorzaken:  

• De verbranding van fossiele brandstoffen – Fossiele brandstoffen zoals olie, steenkool en aardgas worden verbrand voor energieopwekking, transport, industriële processen en verwarming. Bij de verbranding van deze koolwaterstoffen komt de opgeslagen koolstof vrij in de vorm van CO₂. 

• Ontbossing – Bomen slaan door fotosynthese grote hoeveelheden koolstof op in hun biomassa (hout, bladeren, wortels) en de bodem. Wanneer deze bomen worden gekapt voor landbouwgrond en verbrand komt deze koolstof weer vrij in de atmosfeer als CO₂.  

• Industriële processen – Naast het gebruik van brandstoffen waarbij CO₂ vrijkomt bij de productie van bijvoorbeeld cement, staal en chemische stoffen wordt er ook onvermijdelijk CO₂ geproduceerd als bijproduct. Zo komt bij de productie van cement koolstof vrij bij de chemische reactie waarbij kalksteen wordt omgezet in cement. 

• Verandering in landgebruik – Het omzetten van natuurlijke ecosystemen in landbouwgrond gaat niet alleen vaak gepaard met ontbossing maar ook met de drainage van wetlands/ veengebieden. Daardoor komt de opgeslagen koolstof uit de bodem en vegetatie vrij 

 De ophoping van koolstofdioxide (CO₂) in de atmosfeer versterkt de opwarming van de aarde (broeikaseffect). Dit is de bron van klimaatverandering: stijgende temperaturen, veranderende weerpatronen, smeltende ijskappen, en zeespiegelstijging.  

Het verwijderen van CO₂ uit de atmosfeer is daarom essentieel in de strijd tegen klimaatverandering. Carbon removal helpt de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer te verminderen en zo de opwarming van de aarde te beperken.  

Methoden om CO₂ te verwijderen 

Het verwijderen van CO₂ uit de atmosfeer kan op verschillende manieren:

• Met natuurlijke processen bij de groei van bomen en planten en bij de opname van CO₂ door de bodem.

• Met technologische methoden waarbij CO₂ direct uit de atmosfeer wordt gehaald. Bijvoorbeeld door Direct Air Capture (DAC) waarbij lucht door een filter wordt geleid dat CO₂ opvangt dat vervolgens wordt opgeslagen of hergebruikt 

• Door een combinatie van natuurlijke en technologische methoden zoals bij Bioenergy with Carbon Capture and Storage (BECCS) waarbij biomassa zoals hout of planten wordt verbrand om energie op te wekken en de hierbij vrijkomende CO₂ wordt opgevangen en opgeslagen.  

• Met koolstoflandbouw. Carbon farming richt zich op landbouwpraktijken die de hoeveelheid koolstof in de bodem en vegetatie verhogen. Dit helpt niet alleen bij het verbeteren van de bodemgezondheid, maar draagt ook bij aan het verminderen van de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer.  

Meer weten?

Dit is de tweede blog in de serie over Carbon Removal.

• Lees ook onze blog over best practices in natuurlijke CO₂ verwijdering.

Bezoek onze pagina over het project Natuurlijke opslag van- CO2.