Verreweg de meeste bestaande methoden voor het certificeren van natuurlijke CO2-opslag hebben betrekking op de landbouw. De bosbouw is goed voor ruim een derde, terwijl de veengebieden blijven steken op tien procent. Zelfs de beste voorbeelden voldoen nog niet aan alle kwaliteitseisen. Dat blijkt uit een uitgebreide enquête die Partners for Innovation in samenwerking met de Europese Commissie heeft uitgevoerd. De eerste resultaten hebben we op 21 en 22 juni 2023 gepresenteerd aan de Expert Group on Carbon Removals in Brussel. 

Jasmijn Sybenga en Francisca Demmendal-Wit 

De Europese Unie wil dat Europa, inclusief Nederland, tegen 2050 klimaatneutraal is om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen. In lijn daarmee heeft ze een voorstel ingediend om tot één solide EU-brede certificeringsmethode te komen voor de opslag van de CO2 die we in Europa uitstoten. Het doel is om tegelijkertijd zowel de CO2 uit onze atmosfeer te verwijderen en innovatieve technologieën te bevorderen om greenwashing tegen te gaan.  

Samen met collega’s van Wageningen Environmental Research en Climate Neutral Group vormt Partners for Innovation het technische supportteam CRETA (Carbon Removals Expert group Technical Assistance). We ondersteunen de Europese Commissie bij het verzamelen van kennis van experts binnen en buiten de Europese Unie en organiseren evenementen met belanghebbenden. Daarnaast werken we aan één solide certificeringsmethodiek, op basis van de “best practices” met een succesvolle toepassing. 

De optimale combinatie vinden 

De best practices van certificeringsmethodieken moeten voldoen aan de strenge QU.A.L.ITY-criteria: Kwantificering (berekeningen koolstofverwijdering), Additionaliteit (wettelijk of financieel, baselines), Langetermijnopslag (permanent en aansprakelijkheid) en Duurzaamheid (milieuvriendelijke principes en nevenvoordelen). 

Nu is het niet eenvoudig om met alle certificeringsmethoden die in ontwikkeling zijn of al in de praktijk worden toegepast, de optimale combinatie te vinden van best practices en Q.A.L.ITY-criteria. Daarom heeft de Europese Commissie zich omringd met een expertgroep bestaande uit 70 experts uit Europese lidstaten, ngo’s en organisaties, en extra experts van buiten de EU. Samen met deze expertgroep heeft CRETA de taak om de best practices van dit moment te verzamelen. De eerste stap is informatie over certificeringsmethoden en -schema’s te inventariseren voor drie domeinen van Carbon Farming: veengebieden, bosbouw en landbouw. Daarvoor hebben we een uitgebreide openbare enquête gepubliceerd op het EU-platform. 

Best practices

 In totaal registreerden we 153 unieke reacties op de enquete. Van de bestaande certificeringsmethoden waren er 40 voor landbouw, 19 voor bosbouw en slechts 6 voor veengebieden (zie figuur 1). Onder voorzitterschap van Francisca Demmendal-Wit presenteerde Jasmijn Sybenga de resultaten tijdens de veensessie. 

De best practice voor Kwantificering bestaat uit een combinatie van modellering, remote sensing en (veld)metingen. De meeste methoden gebruiken een combinatie van financiële en regelgevende Additionaliteit met een baseline die op een project is gebaseerd. Langetermijnopslag van CO2 is nog steeds een probleem: hoe garandeer je de permanente opslag voor 30-50 jaar? Vaak wordt een buffer van circa 15 procent van de totale vast te leggen CO2 gehanteerd om zich in te dekken tegen CO2 dat door onvoorzienbare werkzaamheden of (natuurlijke) processen verloren zou kunnen gaan. Wat betreft Duurzaamheid: vrijwel alle methodieken bevatten principes om geen schade toe te brengen aan het milieu. Weinig tot geen schema’s kwantificeren echter nevenvoordelen zoals het bevorderen van de biodiversiteit.  

Tijdens de verschillende sessies kwam een grote verscheidenheid aan presentaties over (certificerings)methodieken voorbij. Dit varieerde van de methodologie voor verbeterd landbouwgrondbeheer en het CAR Soil Enrichment Protocol tot verschillende methodologieën van het Franse Label Bas Carbone, van geleerde lessen van LIFE C-Farms tot de digitalisering en en het omzetten in geld van bosbouw en van een overzicht van FSC-ecosysteemdiensten tot het ontsluiten van particuliere financiering voor veenherstel via de Peatland Code. 

Boeren stimuleren

Er zijn veel goede voorbeelden van methodieken met interessante data-analyse en remote sensing-opties. Het is echter belangrijk om landbouwers te stimuleren om zich aan te sluiten bij deze certificeringsregelingen. Deze regelingen bevatten namelijk vaak complexe procedures en regels voor monitoring, rapportage en verificatie (MRV). Bovendien is het nodig om boeren goede bedrijfsmodellen te bieden. 

Volgende stappen

Al met al was het een geweldig evenement, met veel interessante experts en inspirerende inzichten! CRETA zal de resultaten en de feedback op het overzichtsrapport over methodologieën gebruiken om volgende stappen te zetten in het ontwikkelen van een EU-certificeringsmethode Dat betekent onder meer de ontwikkeling van scoping papers voor elk domein, dat ons een stap dichter bij de ontwikkeling van de certificeringsmethodiek zal brengen. 

Bezoek ons projectpagina over de natuurlijke opslag van CO2.

Voor hetzelfde project werkt onze collega Jannes Nelissen aan certificeringsmethodieken voor CO2-opslag in hout (bouw)producten.