Het ministerie van I&W en de Europese Commissie draaien de duimschroeven voor eenmalig plastic verder aan. Nu de eerste producten van de SUP-regelgeving op 3 juli aan banden zijn gelegd, wordt de specifieke invulling van de andere producten steeds duidelijker. Te beginnen met eenmalige bekers en voedselverpakkingen. Ook Europa zet de lijn voort met de verplichte inzameling en recycling van PET-flesjes. De feiten op een rijtje want eenvoudiger wordt het er niet op.

In oktober heeft het ministerie van IenW een concept gepubliceerd van een Ministeriële regeling over de eenmalige bekers en voedselverpakkingen. Ze maakt daarbij nadrukkelijk onderscheid tussen voedsel dat ter plekke en voedsel dat ergens anders genuttigd wordt. Het doel is een reductie van 40% in 2026.  Daarnaast heeft de Europese Commissie onlangs een Besluit genomen  over de inzameling en recycling PET-flesjes. In 2029 moet dit aandeel zijn opgelopen tot 90 procent.

Eenmalige bekers en voedselverpakkingen

Hoe zat het ook alweer? De regels voor eenmalige bekers en voedselverpakkingen zijn van toepassing op verpakkingen waar je direct uit kunt eten of drinken. Ze zijn ontworpen voor eenmalig gebruik en bevatten kunststof dat een functie heeft. Te denken valt aan kartonnen koffiebekers met een PE-laagje, kunststof saladeschaaltjes, of patatzakjes met een kunststof coating.

Deze producten deelt het ministerie nu op in twee categorieën, afhankelijk van waar het voedsel of drank genuttigd wordt: ter plekke, zoals in een restaurant, op een terras of een festivalterrein, óf niet, zoals bij afhalen, bezorgmaaltijden, on-the-go.

Consumptie ter plekke

Voor consumptie op locatie wordt hergebruik de norm. Eenmalig kunststof bestek, rietjes, roerstaafjes en borden zijn al verboden. Bekers en voedselverpakkingen moeten ook herbruikbaar worden óf nagenoeg volledig worden gerecycled. Voor bekers geldt dit vanaf 1 januari 2023 en voor voedselverpakkingen vanaf 1 januari 2024. De recycledoelstellingen lopen voor beide op tot 90% in 2027 volgens het schema hieronder. De recycling moet bewezen hoogwaardig zijn. Dat betekent dat het materiaal weer moet kunnen worden ingezet voor de oorspronkelijke toepassing.

Consumptie elders

Het blijft toegestaan om eenmalige bekers en voedselverpakkingen te gebruiken voor eten en drinken dat wordt afgehaald, bezorgd of onderweg wordt geconsumeerd. Maar wel onder strikte voorwaarden. De volgende regels gaan in op 1 januari 2023.

Meerprijs rekenen

Eenmalige bekers en verpakkingen mogen niet meer gratis worden verstrekt. Hoewel er geen minimum prijs is vastgesteld, moet deze wel apart zichtbaar zijn op de rekening; ze mag niet worden verrekend met het product. Het geld dat dit oplevert, is voor de verkoper. In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft Kantar Public onderzoek gedaan naar adviesprijzen voor de verschillende verpakkingen. De meest geschikte prijs ligt tussen €0,21 en €0,32 voor bekers en €0,27 en€ 0,67 voor voedselverpakkingen

Herbruikbaar alternatief bieden

Verkopers zijn verplicht om hun klant een herbruikbaar alternatief aan te bieden. Dat mag een herbruikbaar product zijn dat de klant koopt. Het mag ook een herbruikbare beker of verpakking zijn die de klant weer inlevert. Hier moet de verkoper wel een bedrag voor rekenen, ze mogen het niet gratis weggeven.

Meegebrachte bekers en verpakkingen

Verpakkingen die de klant zelf meebrengt zijn toegestaan. Hier hoeft de klant uiteraard geen meerprijs te betalen. Dit geldt niet voor voorverpakte producten: als die eerst weer uitgepakt moeten worden, wordt geen verpakkingsmateriaal bespaard. Je mag dit als verkoper ook weigeren als er risico’s zijn voor de voedselveiligheid.

 40% reductie in 2026

Het doel van deze maatregelen is een reductie van 40% in 2026 ten opzichte van 2022 in het gebruik van eenmalige kunststof bekers en voedselverpakkingen. De effectiviteit van de maatregelen zal vanaf 2024 worden geëvalueerd. Mochten ze tekortschieten, dan worden vanaf 2026 mogelijk aanvullende maatregelen genomen.

Recycling van PET-flessen

In het vorig jaar gepubliceerde Besluit van de Europese Commissie is al opgenomen dat PET-flessen vanaf 2025 gemiddeld uit tenminste 25% gerecycled materiaal moeten bestaan en vanaf 2030 uit 30%. Dit gaat om het aandeel gerecyclede materiaal dat bij productie verwerkt moet worden. UIn een recent Besluit van de Europese Commissie zijn nu ook de percentages flessen vastgesteld die na gebruik moeten worden ingezameld en gerecycled.

In 2025 moet 77% van de eenmalige PET-flessen worden gerecycled, in 2029 is dat 90%. Deze percentages zijn massapercentages. Het gewicht van flessen die gescheiden worden ingezameld voor recycling wordt gemeten. Hierbij telt het gewicht van de dop wel mee maar dat van etiketten en residu niet.

Meer weten?

Download hier de infographic

Wilt u weten wat deze maatregelen voor u betekenen en wat u kunt ondernemen om aan de eisen te voldoen? Wij kunnen u helpen bij het kiezen en ontwikkelen van een geschikte herbruikbare verpakking, het opzetten van een inzamelsysteem voor hergebruik of recycling, of het onderzoeken van gebruikersacceptatie van een duurzame oplossing.

Lees onze themapagina over Single Use Plastics of neem contact op met Jannes Nelissen.