Zelf ben ik te jong om het te hebben meegemaakt, maar het komt wel vaak terug in gesprekken over duurzaam verpakken: “We moeten terug naar de herbruikbare glazen melkfles van vroeger”. Nou, ik denk het niet.

Door: Jannes Nelissen

Die glazen melkfles werd verdrongen door eenmalige pakken, omdat die gemakkelijker en goedkoper waren. Logische menselijke afwegingen die we als consumenten nog steeds maken. Eenmalige verpakkingen zagen we als een vooruitgang. Is verduurzaming met herbruikbare verpakkingen dan een stap terug?

Toen melk van de melkboer kwam, kwam vlees van de slager, brood van de bakker, en groente van de groenteboer. Maar omwille van gemak en omdat zowel mannen als vrouwen overdag gingen werken, gingen we steeds meer verpakte producten in de supermarkt kopen.  Lokale ondernemers hebben plaats gemaakt voor grote ketens in de winkelstraat. En die winkelstraat is nu ook op z’n retour, want  online bestellen en thuis laten bezorgen is nog makkelijker. Zeker nu we massaal thuiswerken staat er om de paar dagen wel een bezorger voor de deur. Die zou gelijk wat verpakkingen mee terug kunnen nemen.

Het melkpak was goedkoper en efficiënter dan de glazen melkfles en dat is in veel gevallen nog steeds zo. Maar duurzame doelstellingen van nationale en internationale overheden en de toenemende druk op ons afvalsysteem maken eenmalige verpakkingen steeds minder aantrekkelijk. Denk aan: de bestaande afvalbeheersbijdrage, de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid in de SUP-wetgeving en de stijgende CO_2-toeslag. Daarnaast was de melkboer een kleine lokale ondernemer voor wie de flessen waardevol waren. Juist schaalgrote zal moderne herbruikbare verpakkingssystemen efficiënt, rendabel, en écht duurzaam maken.

In mijn jeugd was de melkboer al passé. Wel ging bijna al het afval nog in een grijze zak die we op donderdagochtend buiten zetten. Nu kunnen we gelukkig alles scheiden, al vindt niet iedereen dat even makkelijk. Mensen worden zich ook steeds meer bewust van die groeiende berg verpakkingsafval, terwijl de  frustratie over afvalpasjes en het betalen per afvalzak groeit. Bewustere consumenten maken zich druk om de plastic soep, CO₂-uitstoot, een circulaire economie en zero-waste. Verpakkingen hervullen of terug inleveren is voor hen wel aantrekkelijk.

De moderne herbruikbare verpakking is geen stap terug, maar een volgende stap vooruit.

Jannes Nelissen

Deze column is eerder verschenen in Verpakkingsmanagement.